หลัก หมายถึง เสาไม้หรือหินเป็นแท่ง เมืองฝางเราแต่เดิมจะมีเสาไม้เล็กๆเป็นเสาหลักเมืองและจะมีหลักช้าง หลักม้า ตั้งเรียงรายรอบบริเวณไม่มีรั้ว ได้รับคำบอกเล่าจากผู้เฒ่าผู้แก่ว่า แต่เดิมสถานที่แห่งนี้เรียกว่า หอเจนเมือง หอเสื้อเมือง หอนี้สร้างขึ้นเมื่อประมาณปี 2420 เป็นแบบบ้านไม้มุงด้วยตองตึง ไม่มีฝากั้น แต่มีราวกั้นรอบ ยกพื้นสูงเพียงต่ำ มีบันไดพาดเวลาจะขึ้นไป

ศาลหลักเมืองสร้างขึ้นในสมัยเจ้าน้อยมหาวงศ์ บุญทาวงศ์ษา ผู้ครองเมืองฝาง ปี2420 เมื่อสมัยก่อนมีชาวบ้านเล่าว่ามีต้นไม้ชื่อสบันงาหลวง ปัจจุบันล้มตายแล้ว ชาวบ้านทั่วไปเชื่อว่า มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์สิงสถิตอยู่ จึงได้สร้างศาลใหม่ขึ้นมาทดแทนและเป็นที่นับถือมาจนถึงปัจจุบันนี้ ศาลหลักเมืองถือว่าเป็นเทพอารักษ์ผู้คุ้มครองเมืองฝางและให้ความร่มเย็นผาสุขแก่ชาวเมืองฝาง

ที่มา Cultural Information Center _ Home (m-culture.in.th)