แหล่งเตาอินทขิลเมืองแกน ตั้งอยู่หมู่ที่ 11 บ้านสันป่าตองซึ่งเดิมเมืองแกนมีประวัติศาสตร์ความเป็นมาที่ยาวนานหลายร้อยปี เป็นชุมชนโบราณก่อตั้งมาตั้งแต่สมัยพระยามังรายครอง เมืองเชียงใหม่ (พ.ศ.1801 - พ.ศ.1854) ผู้คนในล้านนาสมัยนั้นสร้างสรรค์วัฒนธรรม อารยธรรม วัดวาอารามกำแพงเมืองโบราณสิ่งก่อสร้างต่างๆ คิดค้นเทคโนโลยี ผลิตศิลปกรรมวรรณกรรม และหัตกรรมต่างๆ ทิ้งไว้เป็นหลักฐานทางโบราณคดีและประวัติศาสตร์อันเป็นมรดกของดินแดนนี้มากมาย บริเวณเมืองแกนนี้มีที่ราบกว้างขวางซึ่งประชาชนเรียกพื้นที่ราบนี้ว่า“ทุ่งชิ้นแห้ง” ซึ่งเป็นการเปรียบเปรยให้เห็นภาพกว้างใหญ่ของพื้นที่ราบนี้ “ขนาดที่หาบเนื้อสดผ่านทุ่งนี้กว่าจะถึงอีกฟากหนึ่งเนื้อสดก็กลายเป็นแห้งพอดี” และบริบทของชุมชนส่วนใหญ่นั้นประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำนาและทำไร่เป็นหลัก และเมื่อปี พ.ศ.2539 กรมศิลปากร โดยมี

นายสายันต์ ไพรชาญจิตร์ นักโบราณคดี 7 ว. ฝ่ายวิชาการส านักโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งนี้ว่า เมื่อปี 2537 นายภาสกร โทณวนิก อาจารย์ประจ าสถาบันราชภัฏเชียงใหม่ และรศ. สรัสวดีอ๋องสกุล อาจารย์ประจ าสถาบันราชภัฏเชียงใหม่ ได้สำรวจข้อมูลค้นพบร่องรอยดินเผาไฟ รูปทรงกลมในบริเวณบ้าน นายดวงดี ใจทะนง ราษฏรบ้านสันป่าตอง หมู่ที่ 11 ต.อินทขิล อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่จากการค้นพบเตาเผาโบราณบริเวณพื้นที่ ต าบลอินทขิล อ าเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่พบว่าเป็นแหล่งเตาเผาเครื่องถ้วยชาม(Ceramic Kiln Sites) ซึ่งเป็นแหล่งใหม่ล่าสุดที่ค้นพบและศึกษาอันเป็นหลักฐานทางโบราณคดีและประวัติศาสตร์ส าคัญของประเทศไทย และยังเป็นแหล่งเครื่องปั้นดินเผาชนิดใหญ่ของ ล้านนามีอายุระหว่าง 500-600 ปี หลักฐานที่พบสวนใหญ่เป็นเครื่องถ้วยชามโบราณเนื้อแกร่ง เคลือบสีเขียวอ่อน หรือศิลาดล( light green glazed stoneware

แหล่งเตาอินทขิลเป็นแหล่งโบราณคดีที่มีความส าคัญอย่างมาก ทั้งทางด้านวิชาการโบราณคดีและประวัติศาสตร์ความเป็นมาของอาณาจักรล้านนาเพราะเป็นแหล่งผลิตเครื่องถ้วยชามในอดีตแหล่งใหม่ที่มีความสมบูรณ์ทั้งเตาเผาและตัวอย่างเศษถ้วยชามที่มีมากถึง 4 แห่ง ซึ่งจากการขุดค้นแหล่งเตาเผาในภาคเหนือตอนบนยังไม่เคยพบแหล่งใด ที่มีความสมบูรณ์สวยงามเช่นนี้มาก่อน ดังนั้นจึงมรการสนับสนุนให้อนุรักษ์และพัฒนาเป็นศูนย์การศึกษาเทคโนโลยี การผลิตเครื่องถ้วยชามโบราณของล้านนา รวมถึงเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมในรูปแบบของพิพิธภัณฑ์แหล่งโบราณคดี

ที่มา files (muangkaen.go.th)