วัดหลวงหนองงูเป็นแหล่งโบราณสถานขนาดใหญ่ในเขตอำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ทางสำนักศิลปากรที่ 8 จังหวัดเชียงใหม่ได้เข้าไปขุดตรวจเบื้องต้น และได้กำหนดอายุจากหลักฐานลวดลายปูนปั้นและเศษเครื่องถ้วยที่พบว่าอยู่ในพุทธศตวรรษที่ 21 อย่างไรก็ตามในอดีตเคยมีการค้นพบพระพุทธรูปสำริดภายในบริเวณนี้หากถูกนำไปเก็บรักษาไว้ยังวัดป่าเป้า อำเภอสันกำแพง

บทความเรื่องนี้จึงมุ่งจะศึกษาพระพุทธรูปจากแหล่งโบราณสถานวัดหลวงหนองงูดังกล่าว โดยการเปรียบเทียบกับพระพุทธรูปสกุลหลักของเชียงใหม่ ผลการศึกษาพบว่าพระพุทธรูปสำริดในวัดป่าเป้าซึ่งคนในพื้นที่เรียกว่าพระเจ้าแข้งคมนั้นมีลักษณะตรงกับพระละโว้หรือพระเจ้าแข้งคมในวัดศรีเกิดที่พญาติโลกราชโปรดให้สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2026 และพระพุทธรูปหมวดพระเจ้าเก้าตื้อที่พญาแก้วโปรดให้สร้างขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2047-2053 ดูเหมือนว่าพระพุทธรูปแบบพระละโว้ยังคงเป็นแรงบันดาลใจต่อเนื่องมาถึงยุคพญาแก้ว ช่างจึงนำพุทธลักษณะแบบพระละโว้ที่แพร่ขึ้นมาจากอยุธยามาผสมผสานกับพระเจ้าเก้าตื้อที่นิยมในเชียงใหม่ยุคนั้น จากลักษณะภูมิประเทศของโบราณสถานแห่งนี้อาจเทียบเคียงได้กับคติการสร้างกลุ่มศาสนสถานบนเขามีสายน้ำเล็ก ๆ ไหลผ่านที่เรียกว่าตีรถะ (Tīrtha) ทั้งยังอาจแสดงถึงความเป็นชุมชนสำคัญรายรอบเมืองหลวงเช่นเดียวกับหลักฐานที่พบแถบอำเภอสะเมิง

ที่มา so05.tci-thaijo.org