“หมู่บ้านถวาย” หมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP ต้นแบบของประเทศไทย กับความมีชื่อเสียงด้านงานศิลปหัตถกรรมไม้แกะสลัก และเป็นศูนย์รวมของสินค้าหัตถกรรมทุกแขนงทั่วประเทศ เป็นหมู่บ้านหัตถกรรมที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย เป็นที่ยอมรับในคุณค่าแห่งงานหัตถศิลป์ และคุณภาพของสินค้า จนเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก ผลิตภัณฑ์ไม้แกะสลัก หมู่บ้านถวาย อ.หางดง จ.เชียงใหม่

“บ้านถวาย” เป็นแหล่งศิลปหัตถกรรมชั้นยอดของเมืองเชียงใหม่ ที่สร้างผลงานไม้แกะมากมาย ส่งออกขายทั้งไทยและต่างประเทศ อันเป็นสถานที่ที่นำมา ซึ่งชื่อเสียงของชาวบ้านถวาย และเมื่อกล่าวถึง “งานไม้ งานแกะสลักไม้ หรืองานประดิษฐ์จากไม้” บุคคลทั่วไปทุกคนจะต้องนึกถึง “บ้านถวาย” อ.หางดง จ.เชียงใหม่ เพราะเหตุว่า งานไม้ งานแกะสลักไม้ หรืองานประดิษฐ์จากไม้ ของบ้านถวายนั้น เป็นงานศิลปหัตถกรรมที่มีคุณภาพ มีชื่อเสียงเป็นระยะเวลานาน มีความสวยงาม ประณีต และเป็นงานที่ทำขึ้นด้วยมือ (Hand Made) ผสมกับภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดกันมา ตลอดระยะเวลา 40 กว่าปีที่ผ่านมา

ประวัติความเป็นมาของงานหัตถกรรมไม้แกะสลักของหมู่บ้านถวาย เรียบเรียงจากคำบอกเล่าของพ่อน้อยหลวงบุตร ปันแก้ว อายุ ๖๔ ปี ชาวบ้านถวายคนหนึ่ง ได้เริ่มทำกันเป็นจริงเป็นจังเมื่อประมาณปี  2512 โดยก่อนหน้านั้น พ่อน้อยหลวงและเพื่อน ๆ อีก 4 คน ได้แก่ นายแดง พันธุ์ศาสตร์ หรือพ่อหนานแดง นายเรือน นายใจมา และนายอินแก้ว ได้เข้าไปหางานทำในตัวเมืองเชียงใหม่หลังฤดูกาลทำนา ด้วยการเป็นลูกจ้างอยู่ที่ร้านน้อมศิลป์ ตั้งอยู่ที่บริเวณประตูเชียงใหม่ ซึ่งเป็นร้านที่ประกอบกิจการแกะสลักไม้ ในครั้งแรก พ่อน้อยหลวง ได้ทำหน้าที่เป็นลูกมือทำงานช่าง เช่น ปัดแต่งสินค้าที่ช่างแกะสลักไว้แล้ว ต่อมาจึงหัดแกะสินค้าชิ้นเล็ก ๆ เป็นการทดลองฝีมือก่อน

จนเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศทั่วโลก และด้วยเหตุผลนี้ ในปี 2547 จากนโยบายหนึ่งผลิตภัณฑ์ หนึ่งตำบลของรัฐบาล บ้านถวายได้รับเกียรติจากกรมพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย เป็น “หมู่บ้าน OTOP ต้นแบบ” ของประเทศไทย และได้รับเกียรติจาก สำนักงานพัฒนาการท่องเที่ยว กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา เป็น “ หมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP (OTOP Tourism Village)” แห่งแรกของประเทศไทย บ้านถวาย หรือ หมู่บ้านถวาย เป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งในด้านงานหัตถกรรมไม้แกะสลัก ตั้งเป็นหมู่บ้าน ม.ที่ 2 ในจำนวน 8 หมู่บ้านของ ต.ขุนคง อ.หางดง

ต่อมาอีกหลายปี เมื่อพ่อน้อยหลวงย้ายไปทำงานอยู่ร้านแกะสลักอื่น ๆ ในตัวเมืองเชียงใหม่ จนมีฝีมือเป็นที่ไว้วางใจของร้านค้าต่าง ๆ แล้ว พ่อน้อยหลวงจึงรับงานมาทำที่บ้าน และพ่อค้าจะเป็นผู้มารับสินค้าเองถึงบ้าน โดยกำหนดค่าจ้างเป็นรายชิ้น ต่อมาเด็กรุ่นหลังสนใจ เข้าไปหัดงานแกะสลักในเมืองมากขึ้น แล้ว เมื่อฝีมือดีพอ จึงรับงานมาทำที่บ้าน เมื่อเพื่อนฝูงและญาติพี่น้องเห็นดังนั้น ก็เกิดความสนใจ พากันเข้าในเมืองเพื่อหัดแกะสลักกันมากขึ้น จนงานหัตถกรรมของหมู่บ้านถวาย ขยายตัวใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ และงานแกะสลักได้พัฒนาคุณภาพ ให้เหมือนกับของโบราณยิ่งขึ้นด้วย

หมู่บ้านถวายจึงกลายเป็นหมู่บ้านอุตสาหรรมขนาดย่อย และขนาดกลางในที่สุด ซึ่งในปัจจุบันนี้มีร้านค้าขนาดใหญ่ในหมู่บ้านจำนวนมาก มีการประดับตกแต่งพื้นที่ด้วยสถาปัตยกรรมล้านนา มีภูมิทัศน์ที่สวยงาม ภายใต้บรรยากาศวิถีชีวิตหมู่บ้านไม้แกะสลักบ้านถวาย จนผลิตภัณฑ์ไม้แกะสลักได้รับความนิยมกันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน ทั้งด้านคุณค่า และคุณภาพของสินค้า เป็นจุดรวมความหลากของงานด้านศิลปหัตถกรรม มีสินค้าหลายประเภทให้เลือกชม ไม่ว่าจะเป็นงานแกะสลักเป็นรูปสัตว์ รูปเทวดา รูปสัตว์ในป่าหิมพานต์ ตลอดจนของตกแต่งบ้านอีกมากมาย อันได้แก่ ดอกไม้, กรอบรูป, กรอบกระจก, โคมไฟ, ที่ใส่กระดาษทิชชูแบบต่าง ๆ รวมถึงแจกันดอกไม้หลายขนาด ตลอดจนเฟอร์นิเจอร์ไม้คุณภาพส่งออก และอื่น ๆ หมู่บ้านท่องเที่ยวโอทอปต้นแบบ

ที่มา chiangmainews.co.th