หนองบัวพระเจ้าหลวง

คำขวัญของอำเภอดอยสะเก็ด คือ "หนองบัวพระเจ้าหลวง แม่กวงเขื่อนใหญ่ ห้วยฮ่องไคร้ศูนย์ศึกษา ล้วนนานาหัตถกรรม" หนองบัวพระเจ้าหลวง จึงเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของอำเภอดอยสะเก็ด ซึ่ง แต่เดิมเป็นสถานที่ ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของจังหวัดเชียงใหม่ เนื่องจากมีพื้นที่กว้างขวางมาก และมีนกเป็ดน้ำอาศัยอยู่เป็นจำนวนมากเช่นกัน ปัจจุบันได้รับการพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวอีกครั้งหนึ่ง โดยมีการขุดลอกสระพร้อมปลูกบัวถึง 54 ชนิดขึ้นใหม่

เมื่อวันที่ 20 มกราคม 2505 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วย สมเด็นพระราชินีประเทศเดนมาร์คเสด็จประทับทรงประทับลงเรือยาวที่หนองบัว 

หนองบัวพระเจ้าหลวง  เป็นที่รองรับน้ำฝนและน้ำจากแหล่งน้ำแม่ดอกแดง ซึ่งไหลผ่านลำเหมืองเข้าสู่หนองน้ำแดง หนองบัวด้านเหนือและด้านใต้ แต่เดิมมีพื้นที่กว้างกว่าปัจจุบันมาก ชาวบ้านสามารถใช้นำในหนองบัวไปทำนา และเป็นที่อยู่ของนกเป็ดน้ำจำนวนหลายพันตัว

ตำนานได้กล่าวถึงว่า มีพญานาคสองสามี-ภรรยาอาศัยอยู่ในหนองบัวซึ่งในหนองบัวแห่งนี้ เด็มไปด้วยดอกบัวมากมาย สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จประทับที่ดอยพระบาทตีนนก ในเขตอำเภอสันทราย ขณะนั้นได้ทรงทอดพระเนตรไปทางทิศใต้ ได้พบหนองบัวอันกว้างใหญ่ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงได้เสด็จประทับอยู่บนภูเขาลูกนั้นและทรงเปล่งฉัพพรรณรังสีให้พญานาคสองสามีภรรยาซึ่งกำลังหากินอยู่บริเวณหนองน้ำแห่งนี้ได้เห็น พญานาคทั้งสองเห็นเป็นอัศจรรย์ยิ่งนักก็เกิดความเลื่อมใส จึงได้จำแลงกายเป็นมนุษย์ แสร้งเก็บดอกบัวในหนองน้ำไปถวายพระพุทธเจ้าเป็นพุทธบูชา พร้อมทั้งขอเส้นพระเกศาของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเก็บไว้บูชา โดยได้สร้างเจดีย์สวมทับเส้นพระเกศาของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไว้บนเขาลูกนี้ และได้เรียกเขาลูกนี้ว่า ดอยเส้นเกศ ซึ่งดอยตามภาษาพื้นเมืองหมายถึง ภูเขา ต่อมาได้เพี้ยนเป็น ดอยสะเก็ด ในที่สุด

ส่วนอีกตำนวนหนึ่งเล่าว่า ดอยสะเก็ด มาจากคำว่า สระ ซึ่งหมายถึงการใช้ หรือทำควมสะอาดเก็ดหรือ เกล็ด ซึ่งเป็นเกล็ดของพญานาคที่อาศัยอยู่ในหนองน้ำแห่งนี้

ที่มา หนองบัวพระเจ้าหลวง (chiangmaipao.go.th)